TÜBİTAK tarafından başlatılan 'Türkçe Kolay Dilin Kurumsal Çerçevesi' projesi kapsamında düzenlenen çalıştayda, kolay dilin kapsayıcılığını artırmak ve iletişimi daha anlaşılır kılmak için geliştirilecek yöntemler ele alındı. Çalıştayda, çeşitli kesimlere hitap eden dilsel bariyerlerin azaltılmasına yönelik hedefler belirlendi.
"Türkçe Kolay Dilin Kurumsal Çerçevesi" başlıklı TÜBİTAK projesi kapsamında "Kolay Dil Çalıştayı" düzenlendi.
Marmara Üniversitesi Göztepe Yerleşkesi'ndeki çalıştayda konuşan TÜBİTAK Proje Yöneticisi Doç. Dr. Sine Demirkıvıran, söz konusu projeyle dilin kapsayıcılığını artıracak, iletişimi anlaşılır ve herkes için erişilebilir kılacak yöntemlere odaklandıkları söyledi.
Projenin gelecek yılın mayıs ayında tamamlanacağını dile getiren Demirkıvıran, "Her yaş grubundan zihinsel engeli veya öğrenme güçlüğü olan bireylere yönelik günlük hayatta dili daha anlaşılır kılacak, bilimsel temelli ve kapsamlı bir girişimin eksikliği dikkati çekiyor. İşte tam da bu noktada projemiz, kolay dilin ülkemizde uygulanması ve geliştirilmesine öncülük edecek ilk kapsamlı bilimsel adım niteliği taşıyor." dedi.
Demirkıvıran, kolay dilin işitme engelliler, sağırlar, okuma güçlüğü yaşayanlar, eğitim düzeyi kısıtlı bireyler, yaşlılar ve Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenler gibi çeşitli kesime hitap edip, dilsel bariyerleri en aza indirmeyi amaçladığını kaydetti.
İlk etapta Türkçenin kendine özgü dil yapısı ve ifade özelliklerini dikkate alarak ulusal ilkeler geliştirmek istediklerine dikkati çeken Demirkıvıran, "İlk aşamada, Türkçeye uygun ilkeler ve anlaşılabilirlik kriterleri geliştirmeye odaklandık. Proje sürecinde Almanya'yı 'iyi uygulama örneği' olarak ele aldık. Çünkü Almanya, kolay dil uygulamalarında ve bilimsel araştırmalarda dünyada öncü bir konuma sahip. Ancak onların deneyimlerini incelerken hatalı veya eksik uygulamaları da değerlendiriyor ve aynı sorunları yaşamamak için bu deneyimleri ciddiye alıyoruz." diye konuştu.
"Türk Dünyası Ortak Alfabesi'nin hayata geçirilmesini bekliyoruz"
Türk Dil Kurumu (TDK) Başkan Yardımcısı Harun Şahin, Türk dilinin geniş bir coğrafyada konuşulduğunu ve bilim dili olarak araştırıldığını belirtti.
Son yıllarda Türkçe adına çok önemli gelişmeler yaşandığına dikkat çeken Şahin, "Bunlardan biri de 34 harfli Ortak Türk Alfabesi'nin kabul edilmesi. Bununla alakalı son 3 yılda yoğun diplomatik çalışma ve devletler düzeyinde destekle bu başarıldı. Başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere Türk cumhuriyetlerinin devlet başkanlarına, emeği geçenlere teşekkür ediyoruz. Türk Dünyası Ortak Alfabesi'nin hayata geçirilmesini bekliyoruz." ifadelerini kullandı.
Türk Dünyası Terminoloji Komisyonu kurduklarını belirten Şahin, Büyük Türkçe Dil Modeli'nin geliştirmemiz gerektiğini söyledi.
Şahin, Cumhurbaşkanlığı himayesinde ocak ayında başlayacak TDK'da derlem çalışmasında ilk etapta 5 milyar kelimelik ve Türkçenin söz varlığını yansıtacak çalışmanın yapılacağını bildirdi.
"Toplumun genel faydasına da hizmet edecek"
Marmara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Kurt, kolay dil metinlerinin iletişim engellerini tamamen ortadan kaldırmasa da bunları en aza indirgemeleri açısından çok işlevsel olduğunu anlattı.
Kolay dilin ana hedefinin iletişim olanaklarının anlaşılabilirliğini ve algılanabilirliğini artırmanın yanı sıra hedef kitleyi topluma kazandırma olarak açıklayan Kurt, "Türkçe Kolay Dil çalışmalarının son derece geniş alana verimli katkı sunuyor olması en kritik noktalarından birini oluşturuyor. Eğitim bilimleri, sosyal hizmetler, psikoloji, bilişim teknolojileri, halkla ilişkiler gibi alanların katkısıyla 'Türkçe Kolay Dil Araştırmaları' daha geniş bir perspektifte ele alınabilecek ve uygulamaların önünü açabilecektir." ifadelerini kullandı.
Oturumlar
Başkanlığını Prof. Dr. Mehmet Fatih Aysan'ın yaptığı 1. oturumda TÜBİTAK Proje Yöneticisi Demirkıvıran "Kolay Dilin Temelleri" başlıklı sunum yaptı.
Dr. Öğr. Üyesi Fayıka Göktepe, "Dil İçi Çeviri Olarak Türkçe Kolay Dil" başlıklı sunumunda, yabancı kelimelerin mümkün mertebe kullanılmaması gerektiğine değindi.
Prof. Dr. Ümran Ay'ın başkanlığındaki ikinci oturumda Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürü Mustafa Otrar, "Milli Eğitim Bakanlığı’nın Özel İlgi Gerektiren Bireylere Yönelik Topluma Etkin Katılım ve Sosyal Duygusal Gelişim Becerilerini destekleme Çalışmaları" başlıklı sunumu yaptı.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Erişilebilirlik Daire Başkanı Deniz Çağlayan Gümüş, "Erişilebilirlik ve Kolay Dil" başlıklı sunumda, sembollerle anlatımların yer almasının iletişimde erişilebilirlik açısından önemli olduğunu ifade etti.
Zonguldak Halk Kütüphane Müdürü Belgüzar Gürer Aksoy da "Herkes İçin Kitap Uygulaması" başlıklı sunum yaptı.
Prof. Dr. Sueda Özbent'in başkanlık ettiği 3. oturumda, Türkiye Down Sendromu Derneği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Fulya Ekmen, Prof. Dr. Christiane Maab, Prof. Dr. Bettina Bock ile Almanca Kolay Dil Çevirmeni Inga Schiffler çeşitli konularda sunumlar gerçekleştirdi.
Oturumların ardından katılımcılara sertifika takdim edildi.
Kaynak : AA
