Marmara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi bünyesinde “Acoustic MEMS” laboratuvarında yürütülen proje ile; ses dalgasıyla çalışan, başta kan zehirlenmesi (sepsis) ve kanser olmak üzere pek çok hastalığa hızlı teşhis konulmasını sağlayacak mikroçip geliştirildi.
Marmara Üniversitesi ve İstanbul Gelişim Üniversitesi öğretim üyelerinden oluşan ekip, iki yıldır üzerinde çalıştığı “RNA İzolasyonunda Kullanılacak Akustik Tabanlı Mikroçip” projesinde deney aşamasına geçti. Söz konusu mikroçip sayesinde, kan zehirlenmesi ve kanser gibi pek çok hastalığa hızlı tanı konulabilecek.
Çalışmayı yürüten ekibin üyelerinden, Marmara Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Alper Şişman proje hakkında detaylı bilgiler verdi. Alper Şişman: “Kan alma yöntemi bol miktarda cihaz gerektiriyor; ayrıca sonuç almak için en az 2 saat beklemeli. Ses dalgalarıyla çalışan bu mikroçip sayesinde gerekli süreyi 5 dakikaya indireceğiz.” dedi.
Mikroçipin çalışma prensibini anlatan Şişman, “Mikroçip; üzerine konulan kan damlasını mikro titreşimler üreterek önce seçiyor, sonra parçalıyor. Parçalanan hücreleri ayrıştırıp değerlendiriyor ve RNA molekülünü ortaya çıkarıyor. Akyuvar olarak bilinen lökositler öncelikli hedefimiz. Vücudu enfeksiyonlara karşı koruyan bu kan grubunu mikroçiple ayrıştırdıktan sonra hücre zarını patlatıp zarar vermeden içindeki genetik bilgiyi değerlendirecek işlemi yapıyoruz.” sözlerini sarf etti.
Bir Damla Kan İle Aynı Sonuç Elde Edilebilecek
Dr. Öğr. Üyesi Şişman, “Günümüzde cihazların çalışabilmesi için kişilerden 10-20 mililitre kan almak gerekiyor. Kan örneği alma işlemi özellikle çocuklar için sıkıntılı bir süreç. Ürettiğimiz cihazla parmaktan 20 mikrolitre yani bir damla kan örneği alarak aynı sonucu elde edebileceğiz. Laboratuvar testlerini tamamladık, sonuçlar çok olumlu. Ayrıştırıcı ve hücre parçalayıcı sistemimiz güzel çalışıyor.” sözlerini kaydetti.
Bir buçuk yıl içerisinde çalışır vaziyette bir prototip ortaya koymayı hedeflediklerini söyleyen Alper Şişman, “Seri üretime geçtikten sonra önceliğimiz kliniklerde, hastanelerde, laboratuvarlarda mikroçiplerin kullanılmasını sağlamak olacak. Şu anda hücre parçalamak için yurt dışından getirilen birçok kimyasala bu cihaz sayesinde gerek kalmayacak; böylelikle ülke ekonomimize de büyük katkı sağlayacak. Kimyasallar, hücreyi parçaladıktan sonra ortaya çıkan değerli materyale zarar verip verimimizi düşürebiliyor. Mikroçiple ses dalgaları kullandığımız için hedef molekülüne zarar vermeden; daha hızlı, verimli ve etkili sonuç alabileceğiz.” açıklamasını yaptı.
Dünya genelinde bu alanda çalışmaların devam ettiğini aktaran Şişman, “Bazı uygulamalarda bizimkine benzer mikroçipler kullanılıyor fakat bizim hedeflediğimiz alanda, dünya genelinde kullanıldığı bilinen bir mikroçip yok. O sebeple, cihazın fikri mülkiyet hakları için girişimlerde bulunuyoruz.” dedi.
Haber: Nida Şenler
Hücre Parçalama
Hücre Ayrıştırma
